Tıp Öğrenimi

Soru 217: Tıp Fakültesi öğrencileri (erkek veya kız) öğrenmek amacıyla kendilerine namahrem olan şahısları bakmak ve dokunmak suretiyle muayene etmek zo-rundadırlar. Bu muayeneler ders programlarından olup öğrenciler tecrübe ve hazırlık kazanarak ileride hastaları tedavi etmek için buna ihtiyaç duyarlar. Aksi takdirde gelecekte hastaların hastalığını teşhis edemezler ve bu da hastanın geç iyileşmesine veya bazen ölmesine neden olacaktır; bu durum göz önünde bulundurulduğunda acaba bu muayeneler caiz midir?

Cevap: Bu iş, hastaları iyileştirmek ve canlarını kurtarmak için uzmanlaşma ve tecrübe edinmenin gereklerinden ise sakıncası yoktur.

Soru 218: Tıp fakültesi öğrencilerinin zaruret durumunda namahrem hastaları muayene etmelerinin caiz olması hâlinde, bu zarureti kim ve hangi makam teşhis edecektir?

Cevap: Şartları gözeterek zarureti teşhis etmek öğrencinin görüşüne bağlıdır.

Soru 219: Öğrenim esnasında, bazen namahremleri muayene etmek durumunda kalıyoruz; ancak bunun gelecek için gerekli olup olmadığını bilmiyoruz. Fakat bu muayeneler fakültenin genel öğretim metotlarından biri sayılıyor; hatta bazen öğrenciye hocası tarafından bir ödev olarak belirlenir. Bu durumda bu gibi muayeneleri yapmamız caiz olur mu?

Cevap: Sırf tıbbî bir muayenenin ders programlarından veya hocanın öğrenciye verdiği ödevlerden olması, onun dine aykırı bir şeyi yapması için şer'an bir ruhsat gerekçesi sayılmaz. Bu hususta ölçü, insan hayatını kurtarmak için bu öğrenime ihtiyaç duyulması veya zaruret gereği olmasıdır.

Soru 220: Tıp öğrenimi ve bu alanda uzmanlık kazanma gerekçesiyle muayene edilen namahremlerin tenasül organıyla diğer organlarını muayene etmek arasında bir fark var mıdır? Bazı öğrenciler, fakülteyi bitirdikten sonra hastaları tedavi etmek için köylere ve uzak bölgelere gidecekler; oralarda bazen kadınların doğumunda tıbbî yardımda bulunmak veya şiddetli kanamaları önlemek gibi doğum sonrası olumsuz yan etkileri de tedavi etmek zorunda kalacaklar; bunun hükmü nedir? Bu gibi kanamalara hemen müdahale edilmezse yeni doğum yapan kadının hayatının tehlikeye gireceği açıktır. Bunları tedavi etmenin yollarını öğrenmek için tahsil boyunca alıştırma yapmanın ve uzmanlık kazanmanın gerekliliğine dikkat ederek hükmü açıklar mısınız?

Cevap: Zaruret durumunda, tenasül organıyla bedenin diğer organlarını muayene etme arasında hüküm açısından hiçbir fark yoktur. Genel ölçü, insanın hayatını kurtarmak için tıp okumaya ve bu alanda uzmanlaşmaya olan ihtiyaçtır ve bu konuda zaruret miktarıyla yetinmek gerekir.

Soru 221: İster aynı cinsten olsun, ister olmasın, tenasül organlarını muayene ederken doktor veya öğrencinin aynadan bakması gerektiği gibi şer'î hükümler çoğu zaman gözetilmiyor. Biz de hastalıkları teşhis etmeyi öğrenmek için onlara uymak zorundayız; bu konuda ne yapmamız gerekir?

Cevap: Tıp bilimini ve hastalıkları tedavi etme yollarını öğrenmenin özü itibariyle haram olan muayenelere bağlı olduğu durumlarda bunun bir sakıncası yoktur; ancak öğrenci, gelecekte insanların hayatını kurtarmak gücüne sahip olmak için bu yolla tıbbî malumat elde et-menin gerekli olduğundan, gelecekte hastaların kendisine müracaat edeceklerinden ve onların hayatlarını kurtarma sorumluluğunu üstleneceğinden emin olması şarttır.

Soru 222: Tahsil dalıyla ilgili ders kitaplarımızda yer alan yarı çıplak gayrimüslim erkek ve kadınların resimlerine bakmak caiz midir?

Cevap: Lezzet ve şehvet kastıyla olmazsa ve bunun bir fesada neden olmasından da endişelenilmiyorsa, sakıncası yoktur.

Soru 223: Tıp dalında okuyan üniversite öğrencileri, tahsil boyunca öğrenim amacıyla tenasül organlarını sergileyen çeşitli film ve fotoğraflara bakmaktalar; acaba bu caiz midir? Aynı cinsten olmayan kişilerin avretine bakmanın hükmü nedir?

Cevap: Film ve fotoğraflara bakmak lezzet kastıyla olmazsa ve harama düşülmesinden de endişelenilmezse, bunu kendi başına bir sakıncası yoktur. Kesin olarak haram olan, aynı cinsten olmayan kişinin bedenine bakmak ve ona dokunmaktır; başkalarının avretinin film veya fotoğrafına bakmanın da sakıncası yok değildir.

Soru 224: Doğum esnasında kadın nelere dikkat etmelidir? Doğum anında kadınlara yardımcı olan ebelerin, hemşirelerin avreti açmak ve avrete bakmak konusunda nelere dikkat etmeleri gerekir?

Cevap: Kadın hemşirelerin, doğum esnasında herhangi bir zaruret olmadan, kasıtlı olarak kadının avretine bakmaları caiz değildir. Yine doktorun da zorunlu olmadıkça hasta kadının bedenine bakmaktan ve dokunmaktan kaçınması gerekir. Kadın da eğer şuuru yerinde olursa ve kendisini örtme gücüne sahip olursa kendisini örtmeli veya başka birinden bedenini örtmesini istemelidir.

Soru 225: Üniversitede öğrenim için plastikten yapılmış tenasül organı kullanılmaktadır; buna bakmanın ve dokunmanın hükmü nedir?

Cevap: Yapay alet ve avret, asıl avret hükmünde de-ğildir; dolayısıyla ona bakmanın ve dokunmanın sakıncası yoktur. Ancak lezzet kastıyla olursa veya şehveti tahrik ederse sakıncalıdır.

Soru 226: Batıda düzenlenen ilmî toplantılarda müzikle tedavi, dokunmayla tedavi, dansla tedavi, ilaçla tedavi, elektrikle tedavi hususunda araştırmalar sunulmaktadır. Bu araştırmalar bu güne kadar olumlu sonuçlar da vermiştir. Acaba bu gibi araştırmaları yapmak ve onlarla ilgilenmek şer'an caiz midir?

Cevap: Zikredilen alanlarda araştırma yapmak ve hastalıkların tedavisinde onların ne kadar etkili olduğu hakkında denemeler yapmak, şer'an haram olan işleri yapmayı gerektirmezse sakıncası yoktur.

Soru 227: Kadın hemşirelerin öğrenim gereği başka bir kadının avretine bakmaları caiz midir?

Cevap: Hastalıkların tedavisi ve saygın bir canı kurtarmak, avrete bakmayı gerektiren derslere bağlı olursa, caiz olur.